Uit de school

#26 | Worstelen met laaggeletterdheid met Hanneke Propitius en Marlies Honingh

Durft u wel eens de bus of het ziekenhuis niet in, omdat u bang bent de borden en de aanmeldpaal niet te kunnen lezen? Waarschijnlijk niet; maar het is wel de realiteit van 2,5 miljoen volwassenen in Nederland die moeite hebben met lezen, schrijven en/of rekenen. Meer en meer zijn we ons bewust van laaggeletterdheid. Ook komen er verschillende initiatieven die rekening houden met deze groep volwassenen. Denk aan het Journaal in Makkelijke Taal van de NOS en het versimpelen van brieven aan burgers door verschillende uitvoeringsorganisaties. Maar lossen we het probleem daarmee op? Of zijn we pleisters aan het plakken op een zere wond?In deze speciale aflevering, een samenwerking met de VB podcast van de Vereniging voor Bestuurskunde, duiken we in de wereld van mensen die dagelijks worstelen met taal, rekenen en met digitale vaardigheden. Onze host Christiaan van der Kaaij bespreekt met Hanneke Propitius van Stichting Lezen en Schrijven en Marlies Honingh van de Radboud Universiteit Nijmegen en de NSOB hoe co-productie kan helpen bij het vormgeven van effectief beleid rond laaggeletterdheid. Hoe betrekken we juist deze doelgroep bij onze talige – en taaie – beleidsprocessen?

#25 | Audit, maar dan anders met Wendy Asbeek Brusse, Daina Konter en Mark van Twist

Er zijn diverse overheidsorganisaties waar het telefoontje van een auditor aan het begin van de dag resulteert in een wolk van chagrijn boven de rest van de dag. Maar is ons beeld van wat audit is en wat een auditor doet niet te eenzijdig?
In deze aflevering van Uit de School duikt Christiaan van der Kaaij in de essentie van de audit. Samen met Wendy Asbeek Brusse (directeur Onderzoek bij de ADR), Daina Konter (Sectormanager Operational  Audit bij de ADR) en Mark van Twist (bestuursvoorzitter NSOB, hoogleraar aan de EUR en voormalig wetenschappelijk directeur van de opleiding Internal Auditing & Advisory) verkennen we hoe innovaties de auditwereld veranderen. Hoe kan de auditor met behulp van inzichten uit de sociale wetenschap methoden van onderzoek verrijken en impact in een steeds complexere wereld versterken?
Ook verkennen we de rol van de auditor die steeds breder wordt: van assuranceprovider naar adviseur, coach en zelfs (inter)actieonderzoeker. En hoe dan om te gaan met de kwetsbaarheid die ontstaat als een groeiende roep om transparantie in het openbaar bestuur samengaat met in een maatschappij waarin polarisatie overal de kop opsteekt?
Deze aflevering is geïnspireerd door het recent door de NSOB gepubliceerde essay Audit, maar dan anders. Lees het essay hier: Audit, maar dan anders | Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (nsob.nl)

#24 | Puzzelen in de energietransitie met Kristel Lammers, Jacqueline van Dongen en Martijn van der Steen

De energietransitie gaat van papier naar praktijk. Waar het voorheen nog bijzonder was om zonnepanelen op je dak te hebben of een elektrische auto te rijden, worden deze zaken nu steeds meer de norm. Dat is een positieve ontwikkeling, maar het brengt ook uitdagingen met zich mee. De gevolgen van de transitie worden steeds tastbaarder: denk aan de overlast door windmolenparken of de ‘netcongestie’, waarbij het nog maar de vraag is of nieuwe woonwijken en bedrijven van energie kunnen worden voorzien.
 
Ook binnen het Nationaal Programma Regionale Energiestrategieën (NP RES) ontstaan in deze nieuwe fase uitdagingen. Van ruimtegebrek tot netcongestie en de toenemende druk op decentrale overheden - hoe houden we deze regionale, bottom-up aanpak succesvol? We bespreken hoe we moeilijke knopen kunnen doorhakken en losse eindjes aan elkaar kunnen knopen, zonder telkens te vervallen in plannen zonder concrete uitvoering.
 
Aan tafel bij Christiaan van der Kaaij zitten drie experts: Kristel Lammers, programmadirecteur bij NP RES, Jacqueline van Dongen, wethouder in Zwijndrecht, en Martijn van der Steen, co-auteur van het essay "Puzzelen in De wereld van B" over de nieuwe fase in het RES-proces.
 
Lees het essay van collega’s Martijn van der Steen en Robin Hill via www.transitietijd.nl!

#23 | Zomerspecial (2/2): Schade en vertrouwen met Arjan Dikmans en Georgina Kuipers

Hoe ga je als overheid om met de afhandeling van schade waar je zelf verantwoordelijk voor bent? Met Groningen en de Toeslagenaffaire vers in het geheugen is dit een vraag waar veel ambtenaren, bestuurders en activisten tegenaan lopen. Maar vertrouwenwekkend schadebeleid vindt op veel meer plekken plaats. Onze zomerspecial neemt je in twee afleveringen mee langs onrecht, menselijk leed en de dilemma’s die hieruit voortkomen.In deze tweede aflevering bespreken we hoe op een vertrouwenwekkende manier vorm kan worden gegeven aan schadeherstel. Welke rol speelt erkenning in dat proces? Hoe verhouden waarden als openheid, begrijpelijkheid en snelheid zich tot elkaar? En hoe geef je te midden van alle onzekerheid voortvarend vorm aan een schadeafhandelingsoperatie? Dat bespreken we aande hand van de werkwijze van Buitengewone Zaken Blauw, het organisatieonderdeel binnen de Belastingdienst dat is opgericht om de schadeafhandeling voor "de fraudelijst" op te zetten en uit te voeren.Aan tafel bij Christiaan van der Kaaij zitten Arjan Dikmans - programmadirecteur bij de Belastingdienst - en onze collega dr. Georgina Kuipers - gepromoveerd op het thema ‘Vertrouwenwekkend schadebeleid’ en co-auteur van het essay "Vormgeven aan Schadebeleid:De zoektocht van de Belastingdienst naar vertrouwenwekkend schadebeleid voor de Fraude Signalering Voorziening." Lees het essay via www.nsob.nl!

#22 | Zomerspecial (1/2): Schade en Schande met Rowie Stolk en Merel van Rooy

Hoe ga je als overheid om met de afhandeling van schade waar je zelf verantwoordelijk voor bent? In het licht van bijvoorbeeld Groningen en de toeslagenaffaire is dit een vraag waar veel ambtenaren, bestuurders en activisten tegenaan lopen. Maar vertrouwenwekkend schadebeleid vindt op veel meer plekken plaats. Onze zomerspecial neemt je in twee afleveringen mee langs groot onrecht, klein menselijk leed en de dilemma’s die hieruit voortkomen.In deze eerste aflevering bespreken we hoe we een stem geven aan groepen voor wie toegang tot het recht en beleidsprocessen niet vanzelfsprekend is. Ligt de bal hier bij de politiek, bij belangenorganisaties of bij het recht? Ook praten we over de vraag: ontstaat schade nou door onbedoelde uitwassen van overheidssystemen of is het soms toch gewoon zo bedoeld?Naast onze host Christiaan van der Kaaij doen we dit met Rowie Stolk - gepromoveerd aan de Universiteit Leiden op procederende belangenorganisaties - en Merel van Rooy - auteur van ‘De Boetefabriek ’ en verbonden aan het Instituut voor Publieke Economie.

#21 | De kunst van participatie met Nanke Verloo en Wout van der Heijden

Burgerparticipatie wordt overal in de publieke sector gezien als dé oplossing om wantrouwen in de overheid tegen te gaan. Door te luisteren, in gesprek te gaan, co-creatie te plannen en inspraak te organiseren werken veel ambtenaren keihard om perspectieven, verhalen en wensen van burgers op te halen. Tegelijkertijd bestaat daarnaast ook nog een complexe ambtelijke, institutionele en bestuurlijke realiteit. Hoe verhouden die twee zich tot elkaar? En wat gebeurt er als dat niet op de goede manier verloopt, en de kloof tussen burgers en overheid op een bepaald thema na (of misschien zelfs wel dóór) burgerparticipatie alleen maar groter wordt?In deze aflevering van Uit de School verkennen Christiaan van der Kaaij, Nanke Verloo (Universitair Docent Stedelijke Planologie aan de UvA) en Wout van der Heijden (Kickstad Rotterdam) hoe we participatietrajecten ombuigen van een noodzakelijk kwaad naar een succesvol en inzichtrijk traject voor alle betrokkenen. Hoe wek je de juiste verwachtingen? Wat maakt een participatietraject 'oprecht' en wat is daarin de rol van de politiek? En hoe zet je als ambtenaar niet alleen je professionele, maar ook je menselijke kant in? In deze aflevering verkennen we de theorie en praktijk van het succesvol vormgeven van burgerparticipatie.

#20 | Tijd is meer dan een klok met Jorren Scherpenisse en Koos Janssen

Tijd wordt vaak gezien als iets dat ons overkomt. We voelen dat er niet genoeg tijd is, dat het moment ineens daar is of dat het tempo te hoog te ligt om bij te benen. Maar wat nou als we tijd gaan zien als iets waar we invloed op kunnen uitoefenen? Samen met Jorren Scherpenisse – wie kent hem niet? – en oud-burgemeester Koos Janssen gaat Christiaan van der Kaaij daarover in gesprek. In het openbaar bestuur is tijd van levensbelang. Immers, wie invloed wil uitoefenen heeft gevoel nodig voor timing, voor het tempo waarin dingen zich ontwikkelen en voor effecten op de korte of lange termijn. Tijd is dan ook meer dan een klok aan de muur. Tijd gaat over momenten, snelheid, tijdsduur of zelfs prioriteit; allemaal zaken die je zelf bewust kan beïnvloeden. Uiteindelijk is tijd dan ook geen zelfstandig naamwoord en moeten we wellicht spreken van ‘tijdigen’.

#19 | Ambtenaren als activisten? met Karlijn Slegers en Henk den Uijl

Welkom bij het tweede seizoen van Uit de School! Nieuwe stem, zelfde idee: we bespreken maatschappelijke uitdagingen en vernieuwingen in het openbaar bestuur. In deze aflevering hebben we het over de activistische ambtenaar. Hoe ziet dat er eigenlijk uit? Mag dat eigenlijk wel? Samen met Henk den Uijl en Karlijn Slegers verkent Christiaan van der Kaaij wat activisme eigenlijk is, wat je als ambtenaar met je passie wel of niet kan doen, en dat het hebben van een rol niét betekent dat je een toneelstuk aan het opvoeren bent.
En dat alles ook nog eens zonder woede en passie, maar mét bezorgdheid en liefde.

#18 | Een kijkje in de NSOB-keuken met Andrea Frankowski en Wiljan Hendrikx

Een bijzondere aflevering van Uit de School! Samen met NSOB-onderzoekers Andrea Frankowski en Wiljan Hendrikx bespreekt Christiaan van der Kaaij wat voor soorten NSOB-onderzoek er bestaan. Bijzondere aandacht hebben ze voor de methode van ‘learning history’, die we hebben toegepast in een onderzoek naar de totstandkoming van de Werkagenda MBO en het Stagepact.
Die Werkagenda en het Stagepact zijn ook voorbeelden van een brede samenwerking, met een grote hoeveelheid partners. Hoe ziet zo’n vorm van samenwerken er eigenlijk uit, en welke lessen kan je daaruit trekken? Daarover gaat de nieuwe Uit de School!

#17 | Digitalisering in de stad met Ger Baron en Valerie Frissen

AirBNB, Uber, Flitsbezorgers, maar bijvoorbeeld ook de komst van Pokémon GO. Het lijkt soms alsof deze diensten alleen maar digitaal zijn, maar ze hebben grote invloed op de publieke ruimte. AirBNB's brengen het toerisme in de woonwijken, flitsbezorgers leggen grote magazijnen aan waar je niet naar binnen kan en deelscooters zijn overal en nergens te vinden.
Hoe ga je als stad om met dit soort ontwikkelingen? Waar ben je wel van, en waar ben je niet van? En met wie moet je dit eigenlijk doen? Daar gaat deze aflevering over. Christiaan van der Kaaij gaat in gesprek met Ger Baron (Chief Technology Officer bij de gemeente Amsterdam) en Valerie Frissen (directeur SIDN-fonds en hoogleraar Digitale Technologie en Sociale Verandering aan de Universiteit Leiden). 
Deze podcast is opgenomen naar aanleiding van het essay 'Afwachten en Anticiperen', een essay dat de NSOB schreef in opdracht van de gemeente Amsterdam. Dit essay is te vinden op onze website.